Ubezpieczenie badań klinicznych wreszcie dla pacjenta?
Jak już wiesz z mojego wpisu o planowanych zmianach w zasadach ponoszenia odpowiedzialności za szkody w badaniach nad nowymi lekami , Ministerstwo Zdrowia (MZ) z pomocą grupy ekspertów opracowało w ścisłej tajemnicy projekt ustawy o badaniach klinicznych produktów leczniczych stosowanych u ludzi (UoBK). W poprzednim wpisie zastanawiałam się po co ta nowa regulacja i czy osobie, na której nowe leki będą testowane będzie łatwiej wywalczyć odszkodowanie. To nie jedyna nowość, bo MZ planuje też rewolucję w zasadach ubezpieczenia ryzyka związanego z uczestnictwem pacjenta. Zatem ubezpieczenie badań klinicznych – czy nas, pacjentów, czekają jakieś zmiany na lepsze ?
Ubezpieczenie badań klinicznych obecnie nie dla pacjenta
Jak już pisałam we wpisie o prawach pacjentów biorących udział w badaniach nad nowymi lekami, obecnie, w Polsce, nie istnieje żadne ubezpieczenie badań klinicznych nowego leku dla pacjenta.
Oznacza to, że jako uczestnik takiego badania nie jesteś ubezpieczony od ryzyka związanego z udziałem w projekcie.
Teraz ubezpieczona jest odpowiedzialność cywilna firmy farmaceutycznej i badacza współprowadzących badanie. Oczywiście chodzi o odpowiedzialność ponoszoną na zasadzie winy.
Co najważniejsze suma gwarancyjna różni się w zależności od tego ilu pacjentów uczestniczy w badaniu u wynosi od 500 tysięcy do 5 milionów Euro. Oczywiście te kwoty robią wrażenia, ale jak pisałam w poprzednim wpisie: w obecnym stanie prawny, bardzo trudno Ci będzie udowodnić, że Twoja szkoda powstała w związku z udziałem w badaniu nowego leku i to jeszcze z winy firmy farmaceutycznej (czyli tzw. sponsora badania), badacza albo wręcz ich obu. A to oznacza, że z odszkodowania z ubezpieczenia nici.
Ubezpieczenie badań klinicznych – coś się zmieni?
UoBK ma to zmienić. Ale jeśli sądzisz, że jako pacjenta zacznie Cię teraz chronić jakieś nowe ubezpieczenie badań klinicznych od ryzyka uczestnictwa, to się mylisz.
W nowym modelu ubezpieczeń badań klinicznych MZ zaproponowało dwa filary ubezpieczeń związanych z odpowiedzialnością za szkody powstałe w związku z udziałem w badaniu nowego leku.
Nowe ubezpieczenie badań klinicznych czyli Filary Dwa
Pierwszy Filar miałby być rodzajem Funduszu Gwarancyjnego i pokrywać odszkodowania związane z odpowiedzialnością sponsora za szkody na uczestniku badania w ramach tej nowej odpowiedzialności na zasadzie ryzyka. O wypłacie odszkodowania dla pacjenta będzie decydować specjalna komisja.
Ponieważ na dzień dzisiejszy projekt UoBK wciąż nie został upubliczniony, nie mam pojęcia kto miałby wejść w skład tych komisji i jak konkretnie miałyby działać. Na Fundusz Gwarancyjny , jak sądzę, ma się zrzucać firma farmaceutyczna prowadząca konkretne badanie albo firmy prowadzące badania nad nowymi lekami w Polsce w ogóle. Zobaczymy kiedy projekt ustawy zostanie upubliczniony, a to musi nastąpić, bo proces legislacyjny jest póki co w Polsce jawny.
Drugi Filar to miałoby już być klasyczne ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej firmy farmaceutycznej i lekarza prowadzącego badanie nowego leku. I tutaj ubezpieczona będzie odpowiedzialność ponoszona na zasadzie winy.
Jak to uregulowano w szczegółach w projekcie, a już zwłaszcza tę mieszaną odpowiedzialność firmy farmaceutycznej: trochę na zasadzie ryzyka, a trochę winy ? Oto jest pytanie. Bardzo chętnie poznam szczegóły, bo konstrukcja jest jak dla mnie mocno egzotyczna.
A jeszcze większe co z tego wszystkiego wyjdzie i jak będzie wyglądała ustawa o badaniach klinicznych kiedy opuści nasz parlament.
Pożyjemy, zobaczymy.
Pozdrawiam, Prawstoria
Przygotowując ten tekst korzystałam z:
- Strategii rozwoju badań nad nowymi lekami w Polsce czyli uchwały Rady Ministrów w sprawie przyjęcia Planu rozwoju Badań Klinicznych na lata 2020–2025 ( Monitor Polski 2019, poz. 1024),
- Wypowiedzi przedstawicieli ABM dla portalu Rynek Zdrowia zawartych w artykule „Badania kliniczne: jest program, będzie ustawa. Otwieramy nowy rozdział?”
- Oraz materiałów dotyczących prac nad UoBK zamieszczonych na stronie ABM prezentowanych na grudniowej konferencji „GDZIE JESTEŚMY? DOKĄD ZMIERZAMY?” . Niestety teraz dostępne są tyko materiały wideo, a prezentację slajdów w pdfie już zniknęły.